He-Hen-Kamp, zeggen we het zo goed… Nou Katja, wij willen natuurlijk de gehele familiegeschiedenis weten van de Hehenkampen. Als je toch aan het vertellen bent, vertel dan ook iets over Katja zelf.

Eigenlijk ben ik geen Hehenkamp- maar een Kükenbusch! In 1801 trouwde ene Georg H. Kükenbusch de weduwe Catharina Hehenkamp-Wentrup. Georg heeft de naam Hehenkamp aangenomen omdat deze verbonden was aan de boerenhoeve waar de familie woonde. Dus stam ik af van Hehenkamp, geboren Kükenbusch. Maar, what’s in the name.

Door het leven ga ik dus als een Hehenkamp. Mijn vader is opgegroeid in een groot RK gezin in Amersfoort en mijn moeder komt uit Bussum waar haar vader het hotel ‘De Gooische Boer’ bestierde. Door de studiekeuze economie van mijn vader, zijn mijn ouders destijds beland in Rotterdam Alexanderpolder. Daar ben ik geboren in 1970. En ben ik als enige van ons gezin Rotterdam altijd trouw gebleven. Ik heb een broer en een zus boven mij en een jongste broer onder mij. Eigenlijk twee, maar mijn een-na jongste broer Ilja, is overleden in 2013. Zijn dood is de reden geweest voor mijn carrièreswitch in 2017. Toen ben ik mij gaan omscholen tot uitvaartbegeleider. Lang verhaal, maar het komt erop neer dat ik vond dat ik het beter zou kunnen dan de uitvaartbegeleiders waar ik ‘ervaring’ mee had gehad.

Daarnaast heb ik twee prachtige, volwassen kinderen, een zoon en een dochter, waarvan er één vertrokken is naar 020, tja…

We staan op de vooravond van een gedeeltelijke 2e lock-down. In hoeverre heeft corona invloed op jouw werk?

In september 2018 heb ik samen met mijn compagnon Roley van Doorn het uitvaartbedrijf ODENS Uitvaart & Begeleiding opgericht. Onze missie is goed afscheid toegankelijk te maken voor iedereen. Dit doen we met behulp van ons ODENS Leef voorbereid-boek en de organisatie en begeleiding van uitvaarten.

De meest gehoorde reactie na een afscheid dat wij hebben begeleid, is dat er gezegd wordt dat wij het verdriet niet weg kunnen nemen, maar het proces van afscheid nemen direct na een overlijden lichter maken. Mijn drive is dat ik iedereen een goed afscheid gun. Hoe verdrietig ook, maar als het afscheid passend was en klopt, kun je beter rouwen.

Tijdens de lock-down hebben wij schrijnende voorbeelden meegemaakt. Bijvoorbeeld dat familieleden achter glas afscheid hebben moeten nemen van hun ouder. Dat raakte mij natuurlijk ook. De uitvaartbranche sloeg af en toe door met extra maatregelen die goed afscheid nemen nog meer bemoeilijkten. Misschien door onwetendheid of angst, want wat wisten wij allemaal nou in die eerste periode? Het beeld was en is misschien nog wel steeds zo dat er veel minder mogelijk is dan in het ‘oude normaal’. Maar daar ben ik het absoluut niet mee eens. Er is nog zoveel mogelijk om goed afscheid te nemen. Creativiteit is momenteel heel belangrijk.

‘Mooi als mijn einde ook helemaal het einde is’, lezen wij op jullie website. Katja, hoe maken jullie het einde, het einde?

De afscheidsceremonies die wij organiseren zijn zo bijzonder als de mensen zelf. Door goed te luisteren naar onze opdrachtgevers, aan te geven wat er allemaal mogelijk is en vervolgens met de familie een afscheid vorm te geven die bij de overledene en de naasten past. En dat kan van heel puur en klein tot (als de maatregelen het toelaten) tot heel groot. Laatst was er een meneer overleden die zijn leven lang gezeild had en later een sloep gevaren had. Door al deze verhalen gehoord te hebben stelde ik aan de familie voor om zijn afscheid bij de Jachthaven in Hillegersberg te laten plaatsvinden en hem letterlijk te laten uitvaren op een sloep. Men had niet gedacht dat dit mogelijk was. Natuurlijk wel en het was prachtig.

Van de week was er nog een programma, wij dachten de Mol, over een kerkhof in Italië, waar iedereen met een vrolijke boodschap het leven uitging. In Nederland zijn wij erg calvinistisch ingesteld als het gaat om de beleving van de dood. Wat zou jij in jullie branche willen overnemen van andere culturen qua beleving van de dood?

Veel culturen, bijvoorbeeld de Surinaamse cultuur, hebben veel expressie. Een afscheid wordt niet afgeraffeld. Er is bewustwording dat iemand een heel leven geleefd heeft en dat dit herdacht en gevierd mag worden. De overledene wordt liefdevol gewassen waarbij er wordt gezongen en van alles in de kist meegegeven wordt. Om de geesten te verdrijven wordt de overledene dansend naar zijn laatste rustplaats gebracht. Ik vind dat mooi. Men lijkt minder bang voor de dood of om er mee om te gaan. Dit komt deels ook doordat ze geloven dat ziel in een andere dimensie nog voortleeft. In Nederland is de dood nog redelijk taboe en is het geen onderwerp waar je graag aan denkt. Ik verbaas mij vaak over het feit dat mensen het zich laten ‘overkomen’. Dat ze denken dat ze verplicht zijn de uitvaart bij hun verzekering moeten laten organiseren. Deze verzekeraars doen dat ook geloven maar niets is minder waar! Jij bepaalt zelf wie je uitvaart organiseert en de verzekeraar is verplicht uit te keren. Laat je niet beperken. Neem de tijd en kijk wat er verder mogelijk is. Ik merk dat de beleving van naasten en genodigden op een andere locatie dan de standaard uitvaartcentra of crematoria, ondanks het verdriet, veel meer ontspannen is en dat mensen makkelijker en sneller onderling contact maken. Ook is daar meer ruimte om een afscheidsceremonie naar eigen inzicht en tijdsindeling te organiseren.

Eén ding is zeker, we gaan allemaal een keer ‘hemelen’ en als het dan moet, doe het dan zoals je hebt geleefd. En tuurlijk is het verdrietig maar om allemaal verstijfd in een crematorium aula te zitten? Ook daar kan het anders en kun je het luchtiger maken. Laatst hebben we een familie gevraagd hun hond mee te nemen. Die snuffelde fijn rond en dat gaf zichtbaar lucht.

Katja, hoe ga je jouw eigen einde regisseren?

Als meisje droom je van een bruiloft met alles erop en eraan. Althans, ik wel. En ik ben ooit een keer getrouwd. Verre van romantisch: hoogzwanger, op een woensdagochtend omdat het gratis was en met getuigen van het gemeentehuis die ik niet kende. Je voelt ‘m al, bij mijn afscheid hoop ik dat er, naast het verdriet wat er uiteraard zal zijn, ook met elkaar gelachen wordt. Ik zie lange tafels voor me waar al mijn geliefden eten en drinken, om de beurt herinneringen ophalen en proosten op het leven. Uiteraard met een door ODENS bedachte rouwtaart!

Het liefst bij ‘Op Hodenpijl’ in Schipluiden. Een prachtige plek waar afscheid nemen op een hele mooie, luchtige en pure manier mogelijk is. En ik wil dat iedereen die mij kent, een stukje over zichzelf en mij schrijft. Voor mijn kinderen. Zodat zij mij leren kennen vanuit een ander perspectief dan alleen als hun moeder.

Een van onze partners zat afgelopen zaterdag op haar mobiele telefoon een uitvaart te volgen. Dat was raar. Ben je in staat in het huidige coronaklimaat creatief te zijn en hoe doe je dat?

Creatief denken kost niets. Toen er begin maart nog maar 30 mensen bij een afscheid mochten zijn hebben we voor iedereen die niet aanwezig was bloemen besteld en op elke lege stoel een enkele bloem gelegd. Tijdens de ceremonie, die werd gestreamd, zijn alle namen genoemd van de mensen die er niet bij konden zijn. Dat was mooi. Het gaf de familie het gevoel niet alleen te zijn en de mensen die meekeken het gevoel er toch een beetje bij te zijn.  

Iets geheel anders, zie jij ondernemers juist nu opstaan tijdens de coronacrisis?

Jantiene Berg. Zij verloor haar droom tijdens de coronacrisis. Hotel Stroom ging het niet redden en zij trok de stekker er zelf uit. Nu helpt ze mee aan de campagne ‘Kom jij eruit?’

Ik vind het stoer dat zij deze lastige beslissing heeft genomen. De koe bij de horens pakken heet dat. Zij toont moed en lef en is een voorbeeld voor anderen die wellicht net dat zetje nodig hebben om ter bescherming eerder in te grijpen.

Je woont in Rotterdam en je mag misschien de stad een aantal weken niet uit. Aan welke guilty pleasures ga jij toegeven, Katja?

In een oerlelijk huispak series kijken. Achter elkaar het ‘leed’ volgen van de Kardashians. Of meegluren in het programma ‘Bed & Breakfast’ en bedenken dat je in sommige kamers nog niet dood gevonden wilt worden. Of naar ‘Ik vertrek’ waar ik mij elke keer weer verbaas dat men de taal in het desbetreffende (buiten)land niet machtig is en er van alles misgaat. Kortom, leedvermaak, heerlijk!

Of, in datzelfde oerlijke huispak, in de slachtofferrol schieten als excuus om even niet op de calorieën te letten. Rol koekjes in de thee dopen en een zak Buggles meester maken en elke Bugle vullen met Natural Cheese Spread. Je weet wel die te vette tube met een koksmuts als dop.

Welke ondernemers in jouw omgeving hebben het heel zwaar en zou je graag wat aandacht willen geven op dit platform en waarom?

Joke Nuijs van Reisbureau Buitenlandsche Zaken. De reisbranche heeft het ontzettend zwaar maar Joke blijft geloven in haar eigen kracht en terecht! De afgelopen maanden heeft zij samen met haar team niet stilgezeten. Ze verkochten o.a. haring voor hun (net nieuwe) pand, asperges en allerlei fruitsoorten. Ik heb daar bewondering voor.

Is er iets wat je nog wil toevoegen?

Leef het leven.

En oh ja, stop de bio-industrie!

Noot: Ruud wil graag dat ik dit statement beargumenteer maar zelfs daar word ik verdrietig van. Behandel dieren met respect. En hoe minder vraag, hoe minder aanbod er nodig is.